آموزش مطالعات اجتماعی سوم ابتدایی

محتوای کتاب درسی مطالعات اجتماعی سوم ابتدایی

کتاب درسی مطالعات اجتماعی شامل 7 فصل و 23 درس است.

به عبارت دیگر هر فصل از تعدادی درس تشکیل شده است که همان طور که ملاحظه کرده اید موضوعات آن مرتبط است.

1 من بزرگ تر می شوم
2 خانواده
3 همکاری درخانواده
4 نیازهای خانواده
5 خانهٔ ما
6 مدرسهٔ ما
7 از خانه تا مدرسه

با توجه به رویکرد محیط های توسعه یابنده که بر مبنای آن محتوای کتاب از محیط های نزدیک به دور به تناسب سن دانش آموزان سازمان دهی می شود،

در این پایه دانش آموزان فقط در دو دایره اول یعنی خانه و مدرسه و مسیر بین این دو متوقف می شوند

با توجه به سن و شرایط و ویژگی های روانی و عاطفی لازم است

ابتدا تربیت اجتماعی در خانه و مدرسه شکل بگیرد و در پایه های بعد محیط هایدیگر توسعه می یابد.

روی جلد هر فصل از کتاب درسی، یک تصویر مرتبط با موضوع وجود دارد که خود می تواندانگیزه ای برای شروع درس باشد.

به طور کلی با توجه به رویکرد کاوشگری کتاب، هدف این است

که درشروع کلاس معلم با طراحی فعالیتی، فضای طرح سؤال و پرسش در کلاس پدید بیاورد،

زیرا اگر به راستی در ذهن دانش آموز سؤال ایجاد شود،

آنگاه زمینهٔ مساعد برای جستجو و یافتن پاسخ و در نتیجه یادگیری مطالب پدید می آید.

لذا  انتظار می رود که با الهام گرفتن از صفحه آغازین هر فصل، اجازه بدهید که ابتدا پرسش های مختلفی، در کلاس مطرح شوند.

متن هر درس شامل محتوای نوشتاری و محتوای تصویری است.

محتوای تصویری(عکس، نقشه، نمودار، کاریکاتور، نقاشی و …) همراه با متن نوشتاری، موضوع موردنظر را قابلدرک و فهم می سازد.

لذا محتوای تصویری از محتوای نوشتاری جدا نیست

و در فرایند تدریس بایدنمودارها، نقشه ها و عکس ها و … توسط دانش آموزان مشاهده و بررسی شود.

برای هر فصل، فعالیت های نظام دار طراحی شده است.

به طوری که انجام هر فعالیت توسط دانش آموزان، آنها را برای یادگیری مطالب مرحلهٔ بعد آماده می کند.

از شما انتظار می رود که به انجام درست فعالیت ها اهتمام بورزید.

بخش عمده ای از فعالیت های کتاب باید در حین فرایند یاددهی یادگیری انجام شوند.

البته برخی فعالیت ها نیز برای خارج از کلاس طراحی شده است و انجام آنها به زمان بیشتر نیاز دارد.

اگرچه جمع بندی و ارائه آن فعالیت باید در کلاس مدنظر قرار گیرد.

به طور کلی فعالیت ها به گونه ای طراحی شده است

که در هر فصل هر پنج بخش مهارت های کاوشگری ذکر شده در صفحات قبل، حتماً موردنظر قرار بگیرد و توسط دانش آموز انجام شود.

لذا در هر فصل فعالیت هایی که مستلزم کاوش و بررسی، خلاقیت، اظهارنظر، مشارکت در برقراری ارتباط باشد مشاهده می شود.

کاربرگه های کتاب درسی مطالعات اجتماعی سوم ابتدایی

در پایان کتاب درسی کاربرگه های فعالیت وجود دارد.

در این کاربرگه ها، فعالیت های متنوعی طراحی شده است (تکمیل جدول، مصاحبه، نقشه خوانی، گفت وگو، خط زمان).

این کاربرگه ها مازاد بر کتاب و به عنوان برنامهٔ اضافی نیستند بلکه بخشی از محتوای کتاب درسی محسوب می شوند و کتاب با آنها تکمیل می شود.

به طوری که به انجام فعالیت هر یک از کاربرگه ها، در متن کتاب درسی ارجاع داده شده است

اغلب کاربرگه های فعالیت در فرایند تدریس و در کلاس درس اجرا می شوند.

البته برخی از آنها نظیر جمع آوری عکس و چسباندن در جای مخصوص، یا پرس وجو و … که به زمان بیشتری برای انجام نیاز دارند مخصوص خارج از کلاس هستند.

تمرین های کاربرگه ها طوری طراحی شده است که دانش و شناخت و مهارت های دانش آموزان را توسعه می دهد و آنها را به تلاش و پویایی وا می دارد.

به دانش آموزان انگیزه می بخشد و به عبارت دیگر بخشی از محتوای آموزشی است که به تکمیل، تثبیت یا تعمیق یادگیری کمک می کند.

تمرین های کاربرگه ها در ارزشیابی آموخته های دانش آموزان نیز ابزاری مناسب به شمار می آید.

پیشنهاد می شود که آنها در ابتدای سال یک کپی از کاربرگه ها تهیه کنند

پس از انجام فعالیت روی کاربرگهٔ کپی شده، آن را به معلم تحویل دهند تا در پوشه کار گذاشته شود.

 نکته 1 کتاب درسی مطالعات اجتماعی سوم ابتدایی

متن همهٔ درس های کتاب دربردارندهٔ تمامی محتوای موردنظر و مطابق با اهدافدرس نیست.

همان طور که گفته شد بخشی از محتوا از طریق سایر اجزا و عناصر بسته آموزشی ارائه می شود.

به علاوه نقش مؤثر معلم به عنوان مدیر یادگیری و تسهیل کننده آن به گونه ای است

که برای تحقق اهداف درس باید محتوای رسمی ارائه شده را بشناسد، ابعادگوناگون آن را تحلیل کند

سپس خود به اصلاح، تکمیل و سازماندهی مجدد آن بپردازد.

به عبارت دیگر شکل نهایی محتوا، آمیزه ای از محتوای کتاب درسی و سایر اجزاء عناصر  آموزشی است.

معلم می تواند با فراهم آوردن امکانات و طراحی فعالیت های مناسب این انطباق و تحقق اهداف را میسر می سازد.

بر همین مبنا، همّ و غم معلمان مبنی بر تدریس مو به موی همه مطالب کتاب یا پیگیری ایرادات به اینکه برخی مطالب باید در کتاب توضیح بیشتری داشته باشد

و پافشاری برای کامل و بی نقص نمودن عبارات یا مطالب کتاب به روال سنتی پسندیده نیست

 نکته 2 کتاب درسی مطالعات اجتماعی سوم ابتدایی

برای آموزش محتوای این کتاب، نیازی به استفاده از کتاب های تست و تمرین و پرسش و پاسخ های متداول موجود در بازار نیست.

توجه کنید که محتوای این کتاب فعالیت محور است یعنی دانش ها، مهارت ها و نگرش ها از طریق انجام فعالیت ها توسطدانش آموزان، آموخته می شود.

با توجه به تعداد و تنوع فعالیت ها در کتاب درسی و وجود کاربرگه در انتهای کتاب، از شما معلم عزیز درخواست می شود از استفاده از کتاب های تست و تمرین که جریان فعالیت های آموزشی را به سوی سؤال و جواب های کلیشه ای منحرف می کنند، خودداری نمایید.