سرگذشت دفتر من درس دوم علوم ششم ابتدایی

درس دوم علوم ششم ابتدایی در یک نگاه

به منظور دستیابی به پیامدها و هدف های پیش بین یشده،

محتوای این درس در قالب «کاغذ و فرایند کاغذسازی » طراحی، تدوین و تألیف شده و موضوع درس، « سرگذشت دفتر من » انتخاب شده است.
این درس زمینه محور است یعنی مفاهیم موردنظر به کمک زمینه یا تِمِ «کاغذ و کارخانهٔ کاغذسازی » کشف خواهند شد.
به عبارت دیگر، کاغذ و کارخانهٔ کاغذسازی به عنوان بستری انتخاب شده است

تا آموزش مفاهیم مربوط به ماده به کمک مسائل علمی، زیست محیطی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی مرتبط با فرایند کاغذسازی محقق شود.

نقشه مفهومی سرگذشت دفتر من درس دوم علوم ششم ابتدایی

اهداف سرگذشت دفتر من درس دوم علوم ششم ابتدایی

١ –  اطلاعاتی دربارهٔ فرایند تولید یک محصول ارائه می دهد که حاکی از توان وی در بررسی پاره ای از مراحل آشکار فرایند موردنظر است اما چگونگی تبدیل مواد را در فرایند تولید نشان نمی دهد. در راه حل های ارائه شده نیز صرفاً یکی از مراحل تولید، مورد توجه قرار گرفته است.

2 –  اطلاعاتی در بارهٔ فرایند تولید یک محصول ارائه می دهد که حاکی از توان وی در بررسی فرایند تولید یک محصول است و می تواند راه حل هایی را برای کاهش میزان مصرف انرژی، بازیافت و استفادهٔ بهینه ارائه کند که با فرایند تولید محصول مرتبط است.

3  – اطلاعاتی در بارهٔ فرایند تولید یک محصول ارائه می دهد که حاکی از آگاهی او نسبت به چگونگی تبدیل مواد در مراحل مختلف است و این آگاهی بر راه حل های ارائه شده برای کاهش مصرف انرژی، صرفه جویی و بازیافت تأثیرگذار بوده و منجر به ارائهٔ راه حل های متمایز و خلاقانه شده است.

آزمایش کنید درس دوم علوم ششم ابتدایی

واکنش پتاسیم پرمنگنات با آب اکسیژنه ( شکل صفحه 15 کتاب درسی) :

در انجام این واکنش به نکات زیر توجه کنید:
• مقدار پتاسیم پرمنگنات را خیلی کم بردارید.
• آب اکسیژنه را به آرامی اضافه کنید.

اگر دانش آموزی پتاسیم پرمنگنات بیشتری برداشته باشد، تغییر رنگ واکنش به صورت زیر خواهد بود.

واکنش آب اکسیژنه با کاغذ رنگی(صفحه 16 کتاب درسی):

نتیجه کلی در این دو واکنش این است که،

آب اکسیژنه خاصیت رنگبری دارد و می تواند رنگ برخی از مواد را تغییر دهد.

مراحل بازیافت کاغذ (مقوا بسازید):

١ – مقداری کاغذ باطله مانند روزنامه و… را به تکه های ریز ببرید.

2 – در یک ظرف ، کاغذ باطله ریز شده را با آب مخلوط کنید.
3 –  مخلوط را خوب هم بزنید.
4 –  کمی نشاسته به مخلوط اضافه کنید.
5  – مخلوط را صاف کرده سپس آن را روی یک صفحه پلاستیکی بریزید. به کمک یک وردنه یا ظرف استوانه ای شکل آن را روی صفحه پهن کرده و با فشردن، آب آن را خارج کنید.

6  – صفحه پلاستیکی را بردارید و اجازه دهید تا خشک شود. اکنون مقوای شما آماده است.
7  – ویژگی های مقوای خود را با کاغذ دفتر خود و روزنامه مقایسه کنید و در کلاس درباره آن بحث کنید.

پاسخ گفتگو کنید درس دوم علوم ششم ابتدایی صفحه 17 

چه کاغذهایی را نمی توان بازیافت کرد؟
الف) کاغذهایی که مصرف بهداشتی دارند، مانند: دستمال کاغذی و….
ب) کاغذهایی که به مواد غذایی آغشته اند، مانند: پاکت پیتزا و…
پ) کاغذهایی که به مواد نفتی آغشته اند
ت) برخی از کاغذهای رنگی

مراحل تولید کاغذ

مرحلۀ اول: تولید خمیر

١ –  بریدن درخت

٢  – خرد کردن الوارها

٣ –  ساییدن خرده های چوب

٤ –  حرارت دادن با مواد شیمیایی

٥  – حرارت دادن با بخار آب

مرحلۀ دوم: تبدیل خمیر به کاغذ

1 –  مواد اضافی از خمیر جدا شده و خمیر را سفید می کنند.

2  – با توجه به نوع کاغذ مورد نظر، مواد شیمیایی مختلفی به خمیر اضافه می شود.
٣  – خمیر کاغذ روی صفحه های پهن و فلزی قرار داده می شود.
٤  – آب خمیر از آن جدا شده و با فشار دادن چسبندگی آنها افزایش می یابد.

مرحلۀ سوم: خشک کردن

١ –  کاغذ را از لابه لای غلتک ها عبور می دهند تا آب آن را کاملاً جدا کنند.
٢ –  با افزودن مواد، سطح کاغذ را به صورت دلخواه (نرم و براق) تبدیل می کنند.
٣ –  لایه های کاغذ را از لایه های غلتک های فلزی با سطح کاملا صاف و صیقل عبور می دهند تا سطح کاغذ صاف و صیقل شود.
٤ –  کاغذ را در رل های بزرگ و سپس در اندازه های دلخواه می برند.

مواد به کار رفته در تولید کاغذ

در فرایند کاغذ سازی و بازیافت کاغذ، مواد دیگری مانند سود، سدیم سیلیکات، اسید چرب، عامل پخش کننده و … نیز استفاده می شود. هریک از این مواد به منظور خاصی به کار می رود.

روش های تولید کاغذ

١  – مکانیکی:

در این روش لیگینین (ماده رنگی چوب) از مخلوط خمیر جدا نمی شود،

بلکه به کمک بی رنگ کننده ها، رنگ آن را از بین می برند.

کاغذهایی که به این روش تولید می شوند کاغذ سفید نیستند و میزان براق بودن آنها کم است.

2  – شیمیایی:

در روش شیمیایی ضمن استفاده از سفید کننده ها مانند آب اکسیژنه و کلر، لیگینین موجود در مخلوط خمیر با جوشاندن خمیر توسط مواد شیمیایی مختلف جداسازی می شود

از این رو این کاغذها کاملاً براق و سفید هستند.

راندمان تولید کاغذ در این روش ٣٥% ٣٠ کمتر از روش مکانیکی است.