فصل چهارم ایران و منابع انرژی مطالعات ششم ابتدایی

منابع انرژی

سه گروه عمده انرژی :
سوخت های فسیلی، انرژی های نو و انرژی هسته ای
به زغال سنگ، نفت و گاز و مشتقات آنها نظیر گازوئیل و بنزین، سوخت های فسیلی می گویند.

سوخت های فسیلی

کشور ما از بزرگترین دارندگان منابع نفت و گاز در جهان است.
سوخت های فسیلی چون نفت و گاز، میراث طبیعی هستند
و میلیون ها سال طول می کشد تا این منابع در زیرزمین تشکیل شوند.
بیشتر دانشمندان معتقدند نفت از انباشته شدن بقایای جانوران و گیاهان در کف دریاهای قدیمی به وجود آمده است.
این مواد بین لایه های رسوبی قرار گرفته و بر اثر گرما و فشار زیاد و تغییرات شیمیایی طیّ میلیون ها سال به نفت تبدیل شده اند.

برق

بیشتر برق (انرژی الکتریکی) مورد نیاز ما از طریق سوزاندن نفت کوره، گاز و گازوئیل در نیر وگاه ها تولید می شود.

برق حرارتی

در این نیروگاه ها با سوزاندن سوخت های فسیلی، آب را به بخار تبدیل می کنند .
فشار بخار آب، توربین ها را به حرکت در می آورد و برق(انرژ ی الکتریکی) تولید می شود.

برق آبی

با بستن سد روی رود های پرآب و با استفاده از فشار آب ذخیره شده،
توربین ها به حرکت در می آیند و برق (انرژی الکتریکی) تولید می شود.

پراکندگی منابع نفت و گاز در ایران

نفت

بیشتر منابع نفتی ایران در جنو ب غربی و غرب کشور وجود دارد:
بیشتر منابع نفتی کشور در غرب در استان کرمانشاه و در جنوب غربی در استان خوزستان و خلیج فارس ذخیره شده است.
علاوه بر این دو ناحیه ی وسیع در بخش های دیگری از کشور ما مانند اطراف تهران و قم، نفت کشف شده است
نفت خام پس از استخراج از طریق لوله به پالایشگاه ها منتقل می شود.
بیشتر نفت تصفیه شده و فراورده های نفتی تولید شده در پالایشگاه از طریق خطوط لوله به نقاط مختلف کشور منتقل می شود
و برای رفع نیازهای خانگی یا کارخانه ها و وسایل حمل و نقل مورد استفاده قرار می گیرد.

گاز

بیشتر منابع گاز
ایران از جنوب و شمال شرقی کشور به دست می آید.
جنوب:
استان خوزستان و منابع گاز عسلویه و کنگان در استان بوشهر و سر خون در استان هرمزگان.
شمال شرقی:
منابع گاز خانگی ران سرخس که در استان خراسان رضوی قرار دارد.
ایران دارای یک شبکه ی گاز رسانی است و گاز از طریق خطّ لوله ی سراسری به اغلب شهرهای ایران می رسد.
هر ساله مقدار این خطوط لوله و گاز رسانی به مناطق مختلف کشور بیشتر می شود.

صادرات نفت و گاز

صادرات و واردات نفت و گاز بزرگترین تجارت در جهان امروزی است.
کشورهایی که نفت و گاز ندارند برای فعّالیت های خود مانند حمل و نقل و کارخانه هایشان نیازمند نفت و گاز کشورهای نفت خیز مانند ایران هستند.
بخش عمده ای از نفت ایران به کشورهای خارجی صادر می شود.

انرژی را بهتر مصرف کنیم درس هفتم مطالعات ششم ابتدایی

سوخت های فسیلی، مهم ترین منابع مصرف انرژی در دنیای امروز هستند.
به این منابع می گویند؛ یعنی با استخراج تمام می شوند.
سوخت های فسیلی در اعماق زمین وجود دارند و میلیون ها  «غیرقابل تجدید» سال طول می کشد تا تشکیل شوند.
به همین دلیل امروزه همه ی کشو رها تلاش می کنند انرژی های نو را جایگزین سوخت های فسیلی کنند.

انرژی های نو (قابل تجدید)

انرژی های نو آن دسته از منابع انرژی هستند که تمامن می شوند و همواره می توان از آنها استفاده کرد؛
مانند انرژی خورشید، انرژی آب و باد.
انرژی های نو برخلاف سوخت های فسیلی محیط زیست را آلوده نمی کنند؛
امّا حمل و نقل نفت و گاز موجب آلودگی محیط می شود و سوزاندن آنها نیز هوا را آلوده می کند.
استفاده از انرژی های نو در ایران
متخصّصان کشور ما تلاش می کنند با مطالعه و تحقیق و ساختن دستگاه ها و ابزارها از انرژی های نو هرچه بیشتر استفاده کنند.
به همین دلیل، تاکنون در بعضی مناطق کشور طرح هایی اجرا شده است.
کشور ما از آفتاب خوبی برخوردار است. از انرژی خورشیدی می توان برای گرم کردن هوا یا آب استفاده کرد
و یا از آن انرژی الکتریکی به دست آورد.
از انرژی باد می توان در جاهایی که در بیشتر اوقات سال باد می وزد به خوبی استفاده کرد.
انرژی باد توربین ها را به حرکت  در می آورد و انرژی الکتریکی تولید می کند.

برای دریافت نمونه سوالات پایه ی ششم ابتدایی کلیک کنید

انرژی هسته ای (اتمی)

انرژی هسته ای از شکافتن هسته ی اتم های بعضی عناصر مثل اورانیوم پدید می آید.
سنگ اورانیوم در طبیعت وجود دارد؛
برای مثال در کشور ما استان یزد دارای معادن اورانیوم است.
انرژی هسته ای قابل تجدید نیست؛ چون روزی معادن آن تمام می شود؛
امّا یک فرق مهم با انرژی های دیگر دارد و آن این است که انرژی بسیار زیادی تولید می کند؛
برای مثال یک کیلوگرم اورانیوم معادل سوختن 12000 بشکه نفت، انرژی تولید می کند.
در ایران، نیروگاه اتمی در بوشهر ساخته شده است
و متخصّصان و دانشمندان ایرانی در حال راه اندازی این نیروگاه برای تولید برق هستند.

برچسب انرژی

برچسب انرژی هفت رنگ دارد. در وسیله ای که می خریم،
هرچه فلش آن به سمت رنگ نزدیک تر باشد، آن وسیله بهتر است؛
یعنی انرژی کمتری مصرف می کند (A) سبز پررنگ و کارایی آن بیشتر است.
نمونه سوال مطالعات ششم ابتدایی