انتظارات یادگیری درس 11 مطالعات چهارم ابتدایی سفری به همدان:
انتظار می رود دانش آموزان بتوانند:
1 معنا و مفهوم نام یا وجه تسمیهٔ«ایران»را توضیح دهند.
2 مسیرهای ورود آریای یها به سرزمین ایران را روی نقشه، نشان دهند و سه گروه آریایی ها را نام ببرند.
3 علل و چگونگی تشکیل حکومت مادها در ایران را توضیح دهند.
4 چند مورد از ویژگی های منطقه تاریخی تپه هگمتانه و محل آن را بیان کنند.
5 نکاتی را که باید در هنگام بازدید از موزه رعایت شود، بیان کنند.
مواد و وسایل مورد نیاز:کتاب درسی، تصاویری از تپه تاریخی هگمتانه و همدان، گِلسفال و اجسام نوک تیز.
آموزش درس 11 مطالعات چهارم ابتدایی سفری به همدان
آماده کنید
همان طور که مشاهده می کنید فصل چهارم این کتاب در قالب یک داستان و سفرنامه نوشته شده و به همین دلیل نحوهٔ صفحه آرایی آن با سایر فصول کتاب متفاوت است.
از دانش آموزان بپرسید:
آیاتا به حال به شهری که دارای آثار تاریخی است، رفته اند؟
چه کسانی تا به حال به همدان سفر کرده اند؟
آیا دربارهٔ منطقهٔ تاریخی هگمتانه، چیزی شنیده اند؟
البته بچه های استان همدان در این باره، اطلاعات بیشتری دارند.
اجازه بدهید دست کم یک نفر از دانش آموزان، خاطرات خود را از سفر به یک منطقهٔ تاریخی یا بازدید از آثار تاریخی بیان کند.
علاقه و احساس بقیه دانش آموزان را دربارهٔ سفر به مناطقتاریخی، جویا شوید.
از آنها بپرسید دوست دارند به کدام منطقهٔ تاریخی سفر کنند یا کدام آثار تاریخیرا از نزدیک ببینند.
با این پرسش ها با پیش دانسته های دانش آموزان و سطح آگاهی آنها از موضوع درس، آشنا می شوید
آموزش دهید
تدریس را طبق روال داستانی کتاب پیش ببرید و با صدای بلند و رسا داستان را بخوانید.
هنگامخواندن داستان با زیر و بم دادن به صدا، فضایی به وجود بیاورید که دانش آموزان قصّه را مجسم کنند.
هنگام خواندن داستان اسلایدهایی پخش کنید تا بر روی مطالب گفته شده تأکید بیشتری شود.
برای مثال اسلایدهایی از تپهٔ هگمتانه، آثار تاریخی همدان و…
در هنگام خواندن داستان، گاهی داستان را قطع کنید و سؤال بپرسید.
برای مثال آقای امیری که کارمند سازمان میراث فرهنگی است … راستی آیا می دانید کار سازمان میراث فرهنگی چیست؟
نقشهٔ مهاجرت آریایی ها به ایران را به دانش آموزان نشان داده و توجه آنها را به این نقشه جلب کنید.
از بچه ها بخواهید سه قوم آریایی را که به ایران وارد شده اند روی نقشه نام ببرند و مسیر آنها و موقعیت مکانی را که در آن مستقر شده اند بگویند
پس از پرسش و پاسخ، دوباره داستان را ادامه دهید.
در مورد منطقهٔ تاریخی هگمتانه با توجه به اطلاعات قبلی دانش آموزان دربارهٔ کارباستان شناسان بگویید
با حفاری هایی که توسط آنها انجام شده، اشیا و وسایلی به جا مانده از شهری با دیواری ضخیم و بلند کشف شده که همان منطقهٔ هگمتانه بوده است.
دانش آموزان در درس قبل با موزه و امکانات آن آشنا شده اند، برای آنها توضیح دهید که موزه هگمتانه در کنارهمان تپه هگمتانه بنا شده است
بیشتر اشیای داخل آن مربوط به تپه هگمتانه است، البته در این موزه فقط آثار دوره مادها نگهداری نمی شود
بلکه آثار سلسله های بعدی نیز وجود دارد.
سپس با استفاده از تصاویر کتاب یا تصاویری که خودتان تهیه کرده اید خمره های آب و غذا،پایه های ستون کاخ ها و سایر وسایل موزه را نشان دهید.
برای دانش آموزان توضیح دهید درزمان ایران باستان متداول بوده که وقایع مهم، ماجراهای جالب، متن های تاریخی، فرمان های شاهان یا دعاها را بر روی سینهٔ کوه ها می نوشتند
و امروزه زبان شناسان این متن ها را می خوانند و ترجمه می کنند.
مانند گنج نامه که مربوط به دوره هخامنشیان است و به سه زبان پارسی، ایلامی و بابلی نوشته شده است.
در این نوشته برای حفظ و نگهداری سرزمین ایران، دعا شده است.
به پایان ببرید
به منظور جمع بندی از درس، یک بار دیگر مهاجرت آریایی ها به ایران،
مسیر ورود آنها به قسمت های مختلف ایران با استفاده از نقشه و علل آن، روی کار آمدن مادها و نحوهٔ تشکیل حکومت آنها را با دانش آموزان مرور کنید.
مباحث مربوط به موزه هگمتانه و سنگ نبشته گنج نامه را جمع بندی کنید.
در پایان، از آنها بخواهید گِل سفالی را که با خود به کلاس آورده اند روی میز بگذارند و لوح درست کنند.
سپس با توجه به فعالیت درس قبلی (خط تصویری) ، علائمی به صورت خط میخی با جسم نوک تیزی مانند میخ روی آن بکشند
و خط و کلمه ها یا جمله هایی بنویسند و جایی بگذارند که خشک شود.
پس از چند روز بچه ها با سنگ نبشته های خود روبه رو می شوند.
می توانید از آنها نمایشگاهی درست کنید.
