درس 10 علوم چهارم ابتدایی بدن ما 2

اهداف درس 10 علوم چهارم ابتدایی بدن ما 2

از دانش آموزان انتظارمي رود درفرايند آموزش اين درس بتوانند :

با انجام فعاليت هاي گوناگون (مشاهده مولاژ /جمع آوري اطلاعات /گفت وگو) با كاربخش هايي از بدن كه مواد غذايي را به سلول ها مي رسانند و مواد دفعي را از بدن خارج ميكنند

يعني بخش ها واندام هاي اصلي دستگاه تنفس ،گردش خون ودفع مواد زائد در بدن انسان وسهم خود در حفظ سلامت آن ها آشنا شوند .

آموزش درس 10 علوم چهارم ابتدایی بدن ما 2

آمادگي ازقبل : اگر وسايل لازم براي انجام فعاليت هاي اين درس در مدرسه موجود نيست
از دانش آموزان و والدين شان بخواهيد وسايل ومواد لازم را با كمك شما براي هر گروه ازدانش آموزان تهيه كنند تا قبل ازهر جلسه امكانات آماده باشد.

درهر جلسه كار توزيع وجمع آوري وسايل را برعهده يك گروه از دانش آموزان قراردهيد.
هشدارهاي ايمني و بهداشتي درباره كار را نيز به دانش آموزان تاكيد كنيد .

براي هر جلسه آموزش تعدادمشخصي فعاليت را براي انجام در نظر بگيريد و زمان كار را پيش بيني و طي فعاليت دانش آموزان آن را مديريت كنيد .

جدول ارزشيابي را به تعداد لازم تكثير وآماده كنيد تا در هر جلسه بتوانيد تعداد ي از دانش آموزان را ارزشيابي كنيد .

صفحه 75 درس 10 علوم چهارم ابتدایی بدن ما 2

هنگام آموزش صفحه عنواني درس ،دانش آموزان بايد محل بخش هاي مختلف بدن مطرح شده دردرس را روي مولاژ بدن انسان وهم چنين بدن خودشان نشان دهند .

سپس مي توانيد ازدانش آموزان بپرسيد اين بخش ها چه كار يا كار هايي انجام مي دهند .
نكتة مهم در اين درس توجه به اين موضوع است كه به هيچ عنوان هدف اين نيست كه دانش آموزان همة بخش هاي دستگاه هايي را كه مورد بررسي قرار مي گيرند و كار هر كدام را بدانند.

آنان بايد بتوانند نقش اين اندامها و دستگاه ها را دربرطرف كردن نيازهاي اساسي سلول هاي بدن توضيح دهند.

صفحه 76 درس 10 علوم چهارم ابتدایی بدن ما 2

در سال گذشته دانش آموزان با شش ها آشنا شده اند .

براي آشنايي دانش آموزان باكار شش ها ،از آن ها بخواهيد بادكنكي را بادكنند
وسعي كنند با يك نفس عميق ، آن را از هوا پر كنند .
شايد اين كار براي دانش آموزان مشكل باشد اما بايد حداكثر تلاش خود را انجام دهند
براي بادكردن بادكنك ها ابتدا يك دم عميق انجام دهند

يعني تا جايي كه مي توانند هوا را وارد شش هاي خود كنند
وسپس با بازدم عميق تا جايي كه مي توانند هوا را از شش هاي خود خارج كنند .

هدف آن است كه دانش آموزان حداكثرهوايي كه مي توانند از شش ها خارج كنند را در بادكنك جمع كنند ومتوجه شوند كه همه آنها به يك اندازه نمي توانند بادكنك ها را بادكنند .

فعاليت :هدف اين فعاليت اندازه گيري حجم هواي شش بر حسب اندازه قطر حبابي است كه بچه ها مي توانند بسازند .

اين فعاليت را به شكل يك بازي لذت بخش با بچه ها اجرا كنيد .

هنگام حباب سازي ،در زير لبه هاي كيسه پلاستيكي مانعي قرار دهيد تا بالا قرار گيرد و محلول روي ميز و زمين پخش نشود .

انجام كار با آزمون و خطاهمراه است
بنابراين به بچه ها اجازه دهيد چندين باكار را تكراركنند.

نتيجه فعاليت اين است كه قطر حباب هايي كه دانش آموزان مي سازند متفاوت اند .

صفحه 77 درس 10 علوم چهارم ابتدایی بدن ما 2

گفتگو كنيد : هرچه جثه بچه ها بزرگ تر باشد ،حباب بزرگ تر است .
معمولا افراد با جثه بزرگ تر شش هاي بزرگ تري دارند .

براي معرفي تنفس از بچه ها بخواهيد دم وبعد بازدم انجام دهند .
از آن ها بخواهيد از بيني نفس بكشند و درباره بهداشتي تر بودن آن تذكر بدهيد.

بعد دم وبازدم را و به كمك شكل كتاب و يا مولاژ ، ناي و شاخه هاي را به آنها معرفي كنيد.

صفحه 78 درس 10 علوم چهارم ابتدایی بدن ما 2

گفت گو كنيد :

ابتدا دم عميق انجام مي دهيم وبعد تا حد ممكن با بازدم هوا را بيرون مي دهيم . از دانش آموزان بخواهيد مسير ورود وخروج هوا به بدن را روي شكل بدن انسان كه خودشان رسم كرده اند ويا روي مولاژ نشان دهند .

جمع آوري اطلاعات :

در اين صفحه دانش آموزان با نقش موهاي درون بيني آشنا مي شوند.
اين موها، ذرات گردو غبار موجود درهوايي كه از بيني عبور مي كند را مي گيرند
ولي در تنفس بادهان اين عمل تصفيه انجام نمي شود.

علاوه بر آن هنگام عبور از بيني گرم و مرطوب هم مي شود.
در اين بخش مي توانيد تصوير شش آسيب ديده از آلودگي هوا يادود سيگار را به بچه ها نشان دهيد
تا با شش سالم مقايسه و تأثيرذرات خارجي را برهواي ورودي به شش ها بررسي كنند.

به ويژه دربارة خطر قرار گرفتن در معرض دود سيگار براي افراد غيرسيگاري لزوم دوري از سيگار و دخانيات با بچه ها گفتگو كنيد.

ادامة درس به بخشهاي مختلف بدن مي پردازد

كه مواد لازم را به سلولهاي بدن مي رسانند و مواددفعي را از آنهادور و از بدن خارج مي كنند.
هدف اين بخش درس اين است كه دانش آموزان با ساختارها و عواملي (اجزاي دستگاهي) كه اكسيژن وارد شده به شش ها را به سلول هاي بدن مي رسانند

يعني خون و بخش هاي تشكيل دهندة آن يعني قلب و رگ ها آشنا شوند.
مي توانيد مولاژ بدن انسان ويا تصوير كتاب را به بچه ها نشان دهيد و بخواهيد متن درس را بخوانند

.
يا با رسم يك شكل ساده قلب ،سرخرگ وسياهرگ را معرفي كنيد .

از بچه ها بخواهيد در گروه هايشان تصوير بدن انسان را رسم و گردش خون (از سياهرگ به قلب واز قلب به سرخرگ و به قسمت هاي مختلف بدن) را نقاشي كنند.

در تصوير اين صفحه كربن دي اكسيد به شكل آدمكي به رنگ تيره و اكسيژن به شكل آدمكي به رنگ روشن ،نشان داده شده اند.

اين تصاوير را موضوع گفتگوي دانش آموزان قرار دهيد وبه اين نكته اشاره كنيد كه كربن دي اكسيد سمي است وبايد از بدن دفع شود.

صفحه 79درس 10 علوم چهارم ابتدایی بدن ما 2

فعاليت : براي شمارش نبض بايد انگشت اشاره و وسط خود را برروي سمت خارج مچ دست و يا هربخش ديگر بدن كه سرخرگ از آن عبور مي كند،قرارداد

تعداد نبض در يك دقيقه، تعداد ضربان قلب در يك دقيقه را نشان مي دهد.

افرادي كه سن آن ها متفاوت است ، تعداد نبض آن ها نيز متفاوت است . مثلا در نوزادان تعداد نبض از بزرگسالان بيشتر است .

گفتگو كنيد : ضربان قلب خون را دررگ ها (سرخرگ ها) به حركت در مي آورد

و موجب ايجاد نبض مي شود بنابراين تعداد ضربان قلب هر فرد با تعداد نبض او برابر است .

صفحه 80 درس 10 علوم چهارم ابتدایی بدن ما 2

نكته بهداشتي اين صفحه بسيار حائز اهميت است و تغذيه درست از كودكي بايد مورد توجه قرار گيرد

و عادت هاي درست تغذيه اي در فرد شكل بگيرد
سخت شدن جدار سرخرگ ها به علت وجود چربي زياددر رژيم غذايي و رسوب چربي درديوارة سرخرگها رخ مي دهد.

فعاليت : هدف اين فعاليت ،جلب توجه دانش آموزان به تغيير ميزان شدت كار قلب بسته به نياز بدن است .

شايد بچه ها اين تجربه را داشته اند كه وقتي مي دوند،
به اصطلاح قلبشان تند تند مي زند ونفس نفس مي زنند.

در فعاليت اين صفحه بچه ها اين موضوع را طي يك فعاليت علمي بررسي مي كنند .

با انجام فعاليت بدني تعداد دم و بازدم افزايش مي يابد تا اكسيژن كافي به سلول هاي بدن كه درگير فعاليت اند، برسد و كربن دي اكسيد ازآنها دور شود.

صفحه 81 درس 10 علوم چهارم ابتدایی بدن ما 2

فكر كنيد : سوال ها را كه بر اساس فعاليت صفحه قبل است ،
به موضوع گفتگو در كلاس تبديل كنيد و از بچه ها بخواهيد استدلال كنند و دلايل يكديگر را نقد كنند .

افزايش تعداد نبض وهمين طور تعداد دم وبازدم براي آن است كه به ماهيچه ها خون واكسيژن كافي برسد .
قلب هنگام خواب و استراحت ضربان دارد تا خون مورد نياز را به قسمت هاي مختلف بدن از جمله مغز برساند
ولي ضربان قلب در اين زمان آهسته تر از زمان انجام فعاليت (مثل دويدن)است .
گفتگو كنيد : از بچه ها بخواهيد تصاوير كتاب را به دقت مشاهده كنند وخودشان آن ها را تفسير كنند .
آنان در اين صفحه مطالب درس قبل واين درس را جمع بندي ونتيجه گيري مي كنند .
آنچه در شكل اين صفحه بزرگنمايي شده است ذره هاي غذاي گوارش يافته اند كه از روده باريك وارد خون مي شوند
تا به سلول هاي بدن بروند .
در اين جا مي توانيد از بچه ها بپرسيد اين ذره ها( عروسك هاي رنگي ) چه موادي مي توانند باشند؟
در طي گفت وگو توجه آن ها را به اين موضوع جلب كنيد كه اين مواد مانند انواع ويتامين ها، آب، قند، چربي و…. اند.

صفحه 82 درس 10 علوم چهارم ابتدایی بدن ما 2

تشبيه سلول ها به خانه كمك مي كند
تا مفهوم توليد مواددفعي در سلول براي دانش آموز ملموس ترشود .

گفت وگو كنيد : دانش آموزان طي گفتگو با بررسي شكل و مولاژ بدن انسان ،بخش هاي اصلي دفع مواد زائد(بخش هايي كه در تصوير ديده مي شوند ) را مي آموزند .

در پايان اين درس دانش آموزان بايد بر اساس اصل خود مراقبتي ،پيشنهادهايي براي مراقبت از سلامت بدن به ويژه قلب ،رگ ها ،كليه ها وشش ها ارائه كنند؛

مانند اين كه به اندازه كافي ورزش وبازي مي كنم وخوراكي هاي مضر مانند چيپس و پفك را كمتر مصرف مي كنم .

نمونه سوال درس 10 علوم چهارم ابتدایی بدن ما 2