انتظارات یادگیری درس 8 مطالعات چهارم ابتدایی نخستین روستاها
انتظار می رود دانش آموزان بتوانند:
1 مراحل تغییر زندگی انسان را از دورهٔ گردآوری خوراک و شکار تا یک جانشینی و پیدایش روستاها بیان کنند و ویژگی های هر مرحله را بگویند.
2 تأثیرات کشف آتش بر زندگی انسان را فهرست کنند.
3 تأثیرات کشاورزی و اهلی کردن حیوانات را بر زندگی انسان بیان کنند.
مواد و وسایل مورد نیاز: کتاب درسی، در صورت امکان سنگ آتش زنه، فندک یا کبریت، ظروف سفالی، سنگ های متعدد با شکل های متعدد، همچنین تعدادیوسایل قدیمی مانند اتوی زغالی، رادیوی قدیمی، نوار کاست ضبط صوت، هاونکوچک قدیمی، چراغ گردسوز یا فانوس و …
آموزش درس 8 مطالعات چهارم ابتدایی نخستین روستاها
آماده کنید
ابتدا تعدادی وسایل قدیمی مانند اتوی زغالی، رادیوی قدیمی، نوار کاست، هاون کوچک قدیمی و فانوس را به کلاس ببرید
به بچه ها نشان دهید و از آنها بخواهید این وسایل را با وسایل امروزی مقایسه کنند،
مثلاً هاون را با آسیاب برقی امروز یا اتوی زغالی را با اتوی برقی امروز.
از دانش آموزان بپرسید از مشاهدهٔ این وسایل به چه نکته ای دربارهٔ زندگی مردم در گذشته پی می برند؟
سپس ذهن دانش آموزان را به گذشتهٔ دورتر سوق دهید و از آنها بخواهید تصور کنند زمانی را که بشر هنوز هیچ ابزاری برای زندگی خود نساخته بود و نمی دانست چگونه نیازهایش را رفع کند.
بگذارید بچه ها تصوری از شرایط سخت آن دوره را بیان کنند.
آموزش دهید
ابتدا تصویر نقاشی روی غارها را به دانش آموزان نشان دهید
و آنها را با همان وسایل قدیمی ازاین صفحه که می توانند درباره وضع زندگی گذشته اطلاعاتی به ما بدهند شبیه کنید.
با استفاده از سنگ هایی که شکل های مختلفی دارند مانند سنگ های نوک تیز، گرد و قلوه سنگ
به بچه ها بگویید فرض کنند بشر هیچ یک از وسایل و ابزارهای امروزی را نداشته،
برای رفع نیازهایشان چگونه می توانند از این وسایل استفاده کنند؟
چگونه می توانند از این سنگ ها استفاده کنند؟
از بچه بخواهید فعالیت«فکر کنید و پاسخ دهید »صفحهٔ 34 کتاب را انجام دهند.
پاسخ سؤال این است که جانوران مانند انسان ها عقل و شعور ندارند،
همچنین هیچ موجودی مانند انسان دستانی توانا که بتواند با آنها ابزار و وسایل بسازد، ندارد.
به همین دلیل زندگی جانوران هیچ تغییری نکردهاست.
برای مثال پرندگان در طی هزاران سال تغییری در ساخت لانه خود بر روی شاخ و برگ درختان نداده اند یا جانورانی چون گرگ، پلنگ و شغال همواره با چنگ و دندان شکار می کنند
و هیچ کدامابزاری برای شکار به وجود نیاورده اند.
اما تغییر زندگی انسان ها از غارنشینی به شهرنشینی نشانگر عقل و شعور دستان توانمند اوست
که بزرگ ترین نعمت هایی است که خداوند به او عطا نموده است.
از بچه ها بخواهید مثال های دیگری دربارهٔ تغییر نکردن سبک زندگی حیوانات ارائه کنند. برای مثال،
چگونگی غذا دادن یک پرنده به جوجه هایش همواره یکسان بوده و پرنده وسیله ای برای بهتر غذا دادن به جوجه ابداع نکرده است.
جانوران منطقهٔ سرد هرگز به مناطق گرم مهاجرت نکرده اند و آنها نمی توانندمتناسب با نیازشان کولر یا وسایل سرد کننده بسازند.
٭ کشاورزی و اهلی کردن حیوانات
در این بخش با استفاده از پرسش و پاسخ مراحل زندگی بشر را آموزش دهید.
غارنشینی اولین مرحله یکجانشینی انسان ها بود انسان ها در غار احساس امنیت می کردند
زیرا از سرما و حملهٔ حیواناتدر امان بودند و از طرفی با استفاده از آتش از نور و گرمای مناسبی برخوردار می شدند.
آنها به تدریجتوانستند حیواناتی مانند گوسفند، بز، گاو و سگ را اهلی کنند.
در این مرحله بپرسید: چرا انسان ها برای یافتن غذا از جایی به جای دیگر می رفتند؟
زیرا آنهادر مرحله گردآوری خوراک بودند و هنوز کشاورزی نمی دانستند.
اگر در جایی مقداری گیاه و ریشه و دانه می یافتند، آن را می خوردند
اما وقتی آن غذا به پایان می رسید به ناچار برای تهیه غذا به جای دیگر می رفتند.
آنها کم کم متوجه شدند وقتی دانه ای بر زمین می افتد، پس از مدتی به صورت گیاه رشدمی کند
و به این ترتیب آموختند که از این راه می توانند دانه های غلات را بکارند و غذای خود را به دست آورند.
با شروع کشاورزی، انسان ها یک جانشین شدند زیرا باید از مزرعه مراقبت می کردند و درهمان جا سکنی می گزیدند.
برای دانش آموزان توضیح دهید اولین روستاها در کنار منابع آب به وجود آمدند.
به پایان ببرید
با مرور و جمع بندی مطالب مراحل تغییر زندگی بشر را روی تابلوی کلاس از طریق یک چارت نمایش دهید.
از بچه های داوطلب یا علاقه مند به نوشتن مطلب یا ساختن یک داستان بخواهید یک روز از زندگی انسان ها در مرحلهٔ شکار و گردآوری خوراک را بنویسند.
