درس سوم علوم چهارم ابتدایی انرژي نياز هر روز ما

اهداف و پيامدهای درس سوم علوم چهارم ابتدایی انرژي نياز هر روز ما

از دانش آموزان انتظار مي رود، در فرايند آموزش اين درس بتوانند با انجام فعاليت هاي مختلف مانند گفت وگو، آزمايش و فكر كنيد

• پي ببرندكه براي انجام دادن همه ي كارها ، به انرژي نياز است .
•  با شكل هاي مختلف انرژي و تبديل آن ها به يك ديگر آشنا شوند وتبديل آنها به يك ديگر را در وسايل مختلف توضيح دهند.
•  منابع انرژي را شناسايي كرده و براي حفظ اين منابع راه هايي را پيشنهاد دهند و آن را به كار ببرند.

از دانش آموزان انتظار ميرود پس از پايان اين درس بتوانند:

در زندگي روزمره، شكل هاي مختلف انرژي و تبديل آن ها به يك ديگر در برخي وسايل را شناسايي و در حفظ منابع انرژي احساس مسئوليت كنند.

نکات درس سوم علوم چهارم ابتدایی انرژي نياز هر روز ما

انرژي : كلمة انرژي را براي اولين بار در سال 1807 ميلادي توماس يانگ دانشمند انگليسي به كار برد.

او كلمة انرژي را از عبارتي يوناني به مفهوم «چيزي كه در آن توانايي انجام كار وجود دارد» گرفت.

يعني انرژي چيزي است كه موجب انجام كارها مي شود. انرژي با كار و حركت همراه است.

براي انجام كار بيشتر به انرژي بيشتري نياز داريم.

همچنين براي تغيير مواد مانند سوختن چوب، شكستن چوب، ذوب فلزات وانجام هر نوع كاري به انرژي نياز است.

شكل هاي انرژي: انرژي به چند شكل وجود دارد:

انرژي گرمايي، انرژي نوراني، انرژي الكتريكي، انرژي صوتي،
انرژي شيميايي، انرژي ذخيره اي (پتانسيل) و انرژي حركتي (جنبشي).

منابع انرژي:منبع تمام انرژي ها خورشيد است.

به طور مثال انرژي حركتي يك دوچرخه سوار بر اثر خوردن مواد غذايي حاصل مي شود.

اين مواد غذايي از گياهان به دست مي آيند كه با استفاده از نور خورشيد اين مواد را ساخته اند (مثل برنج، نان) و يا از بدن جانوران به دست مي آيد كه گياهان را مي خورند.

منبع انرژي تجديدپذير و تجديدناپذير:

منابع انرژي تجديدناپذير، منابعي هستند كه پس از مصرف انرژي حاصل از آنها، جبران و يا دوباره توليد نمي شوند و تمام مي شوند مانند سوخت ها

منابع انرژي تجديدپذير، منابعي هستند كه پس از مصرف انرژي حاصل از آنها، دوباره توليد مي شوند و تمام شدني نيستند مثل انرژي خورشيد، آب جاري،باد، امواج دريا و جذر و مد.

امروزه از انرژي حاصل از اين منابع براي توليد الكتريسيته استفاده مي كنند.

اين انرژي ها پاك هستند و در محيط زيست آلودگي ايجاد نمي كنند.

نيرو و انرژي : ممكن است دانش آموزان نيرو و انرژي را اشتباه به كار ببرند.

براي وارد كردن نيرو به اجسام، به انرژي نياز است.

به طور مثال دوچرخه سوار با پاي خود به پدال دوچرخه نيرو وارد مي كند.

او براي وارد كردن نيرو به انرژي نياز دارد.

از طرفي ديگر نيرو جهت دارد ولي انرژي جهت ندارد.

با ضربه زدن به توپ به آننيرو وارد مي كنيم،

ضربه را در جهت هاي مختلف مي توان وارد كرد

ولي توپي كه حركت مي كند در تمام جهت ها انرژي حركتي دارد.

 آموزش درس سوم علوم چهارم ابتدایی انرژي نياز هر روز ما

از گروه ها بخواهيد وسايل مربوط به فعاليت ها و آزمايش ها را با مشاركت يك ديگر قبل از جلسه درس تهيه كنند.

شروع

هر درس اغلب با يك پرسش شروع مي شود.

فرصت فكر كردن و پاسخ دادن را به دانش آموزان بدهيد.

دانش آموزان ممكن است با مشورت با يك ديگر به پرسش ها پاسخ دهند يا با انجام دادن فعاليت و آزمايش به پاسخ پرسش ها برسند.

صفحة 15 درس سوم علوم چهارم ابتدایی انرژي نياز هر روز ما

هدف تصوير عنواني، ايجاد انگيزه و آمادگي در دانش آموز براي درك موضوع نياز به انرژي در زندگي روزمره است.

بعد از مشاهدة تصوير، پرسش هايي مانند پرسش هاي زير را مطرح كنيد و دانش آموزان رادر يك گفت وگوي كلاسي شركت دهيد.

چه وسيله هايي را در تصوير مي بينيد؟
آيا اين وسيله ها بدون انرژي كار مي كنند؟
براي استفاده از كداميك از اين وسايل ، به برق نياز داريم؟
چرا به غذاخوردن نياز داريم؟ آيا بدون غذا خوردن مي توان زندگي كرد؟

صفحة 16 درس سوم علوم چهارم ابتدایی انرژي نياز هر روز ما

براي آموزش اين صفحه مي توانيد دانش آموزان را به حياط مدرسه ببريد و يك مسابقة دو يا طناب بازي براي آنها ترتيب دهيد.

خط پايان مسابقه يا زمان پايان آن را مشخص كنيد.

بازي را تا چند دقيقه بعد از اينكه بعضي از دانش آموزان به علت خسته شدن يا نفس نفس زدن از بازي كنار رفتند، ادامه دهيد.

با اين روش كه از دانش آموزان بخواهيد تصوير كتاب را خوب مشاهده كنند

سپس از دانش آموزان بپرسيد و يا چرا در تصوير مسابقه دو يا برخي بچه ها به مرور عقب مي مانند؟

چرا بعضي از شما زودتر از ديگران از بازي دست كشيديد؟

پاسخ هاي دانش آموزان را بشنويد.

بديهي است انتظار نداريم دانش آموزان به انرژي اشاره كنند.

اما جملاتي مثل خسته شديم؛ توان نداريم و …، احساس آنها را به خوبي بيان ميكند.

اشارة آنها ضرورت غذا خوردن و استراحت كردن، براي كسب انرژي يا توان لازم براي ادامة مسابقه ما را به هدف مي رساند.

خوردن غذا و انرژي گرفتن از آن براي دانش آموزان قابل درك است.

در فعاليت “گفت و گو”اجازه بدهيد

دانش آموزان ،پرسش ها را در گروه خود به بحث بگذارند و پاسخ هاي گروه خود را در كلاس مطرح كنند.

تصويرهاي پايين صفحه انجام كار هاي مختلف را نشان مي دهد،

هدف آنها ، نشان دادن نياز ما به انرژي براي انجام دادن همه كارهايي است كه در زندگي روزانه انجام مي دهيم .

صفحه ي 17 درس سوم علوم چهارم ابتدایی انرژي نياز هر روز ما

تصوير بالاي اين صفحه وسيله هاي مختلفي را نشان مي دهد كه براي كار كردن به انرژي نياز دارند .

در پايين اين صفحه ، شكل هاي انرژي مانند انرژي حركتي، انرژي گرمايي ،انرژي نوراني و انرژي صوتي ،كه در اين درس به آن پرداخته مي شود

،معرفي مي شوند و بچه ها پي مي برند كه انرژي ها مثل هم نيستند.

صفحه ي 18 درس سوم علوم چهارم ابتدایی انرژي نياز هر روز ما

دانش آموزان با انجام دادن فعاليت اين صفحه نتيجه مي گيرند،

اجسامي كه حركت دارند داراي انرژي حركتي هستند و مي توانند كار انجام دهند.

آن ها به طور گروهي يك فرفره ي كاغذي درست مي كنند با فوت كردن به آن گيره ي كاغذ را بالا مي برند.

ساخت فرفره

دانش آموزان بعد از درست كردن فرفره بايد آن را با يك پونز به ني چوبي وصل كنند

و تكه نخي كه به يك انتها ي آن گيره متصل است را به اين ني چوبي، ببندند.

ني چوبي را درون ني پلاستيكي قرار بدهند.

طول ني پلاستيكي بايد تقربيا يك سوم طول ني چوبي باشد

يك دانش آموز بايد با دست ني پلاستيكي را نگه دارد و به فرفره فوت كند.

در اين فعاليت دانش آموزان پي مي برند كه فرفره چرخان انرژي حركتي دارد

و مي تواند كار انجام دهد و گيره را بالا ببرد و منبع انرژي فرفره چرخان، باد است.

انرژي حركتي فرفره از انرژي باد به دست مي آيد.

دانش آموزان مي توانند با استفاده از بادبزن، سشوار و يا دويدن فرفره را بچرخانند.

فعاليت فكر كنيد

درکدام موارد از انرژي باد براي حرکت دادن اجسام استفاده میشود؟

از انرژي باد براي به حركت در آوردن قايق با بادبان و به هوا فرستادن كايت و بادبادك استفاده مي شود.

صفحه 19 درس سوم علوم چهارم ابتدایی انرژي نياز هر روز ما

دانش آموزان با انجام دادن فعاليت پايين صفحه پي مي برند آب جاري انرژي دارد و مي تواند كار انجام دهد.

در انجام فعاليت اين صفحه نكات زير را مورد توجه قرار دهيد:

* دانش آموزان فعاليت را به طور گروهي انجام دهند.

*چرخ سبك از جنس اسفنج را براي هر گروه خودتان از قبل تهيه كنيد و در اختيار گروه ها قرار دهيد.

زيراساخت آن براي دانش آموزان مشكل است.

*حداقل از قاشق يك بار مصرف براي پره ها ي چرخ آبي استفاده كنيد.

*در اين فعاليت از هدر رفتن آب جلوگيري كنيد

*از دانش آموزان بخواهيد پيش بيني كنند، چگونه چرخ آبي مي تواند بار بيشتري را بالا ببرد.

پيش بيني آن ها مي تواند موارد زير باشد:

زياد كردن تعداد پره ها، ريختن آب از ارتفاع بالاتر، ساختن فرفره ي بزرگ تر دانش آموزان بايد با انجام آزمايش به درست يا نادرست بودن پيش بيني هايشان پي ببرند

صفحه ي 21 درس سوم علوم چهارم ابتدایی انرژي نياز هر روز ما

* در اين صفحة دانش آموزان يك مارپيچ كاغذي مطابق دستور كار مي سازند.

اگر مارپيچ را بالاي يك منبع گرمايي مثلاً شوفاژ يا شمع روشن قرار دهند، مارپيچ به سمت بالا حركت ميكند.

اين موضوع تبديل انرژي گرمايي به انرژي حركتي را نشان مي دهد.

در اين فعاليت مارپيچ را بالاي يك منبع گرم مانند شوفاژ داغ و يا شعله ي شمع قرار داد تا حركت كند.

انرژي گرمايي سبب حركت مارپيچ مي شود و انرژي گرمايي به انرژي حركتي تبديل مي شود .

فكر كنيد: در خودرو ها انرژي گرمايي كه بر اثر سوختن بنزين توليد مي شود به انرژي حركتي تبديلمي شود.

در فعاليت “گفت و گو” دانش آموز بايد منبع انرژي گرمايي خانه ي خود را در كلاس بيان كند.

انرژي گرمايي در اغلب خانه ها از سوخت ها تامين مي شود.

انرژ ي گرمايي به جز گرم كردن و پخت و پز كاربرد هاي ديگري هم دارد.

از آن در صنعت هايي مانند ذوب فلزات ، شيشه گري، جوش كاري و ريخته گري استفاده مي شود.

صفحه ي 22درس سوم علوم چهارم ابتدایی انرژي نياز هر روز ما

در فعاليت بالاي اين صفحه انرژي حركتي دست ها به انرژي گرمايي تبديل مي شود.

در فعاليت “فكر كنيد” با تكان دادن ماسه ها انرژي حركتي تبديل به انرژي گرمايي مي شود.

در صورت امكان دانش آموزان اين فعاليت را عملا انجام دهند.

تا كنون دانش آموزان پي بردند باد و آب جاري و سوخت ها انرژي دارند و مي توانند اجسام را به حركت در آورند.

باد و آب جاري و سوخت ها و خورشيد منبع انرژي هستند.

صفحه ي 23 درس سوم علوم چهارم ابتدایی انرژي نياز هر روز ما

دانش آموزان با انجام دادن فعاليت اين صفحه پي مي برند، صدا انرژي دارد.

زيرا سبب حركت دانه هاي برنج مي شود.

آن ها مي توانند مقداري برنج را روي كاغذ بريزند و كاغذ را روي راديو قرار دهند.

با روشن كردن راديو، دانه هاي برنج به حركت در مي آيند.

در فعاليت “فكر كنيد”انرژي صوتي به انرژي حركتي تبديل مي شود و شيشه را مي لرزاند.

فعاليت پايين صفحه يك بازي است.

انجام اين بازي، خوب گوش كردن، تمركز و همكاري گروهي را در دانش آموزان تقويت ميكند.

بچه ها اين بازي را بايد به صورت گروهي انجام دهند

هر دانش آموز نام وسيله هايي كه در خانه از آن استفاده مي كنند و شكل انرژي كه به ما مي دهد راروي يك كارت مي نويسد .

گروهي برنده بازي است كه تعداد وسيله هاي بيش تري در فهرست اعضاي آن باشد و وسيله هايي كه نام مي برند تكراري نباشد.

مطالب مربوط به انرژي در سال ها ي قبل

سال اول
 در محيط اطرافمان بعضي از اجسام را در حال حركت و بعضي را ساكن مي بينيم.
 بعضي مكان ها گرم و بعضي مكان ها سرد هستند.
 بعضي از اجسام گرم و بعضي از اجسام سرد هستند.
 در بعضي شغل ها از گرما استفاده مي شود.
سال دوم
………………………………………………………………………………………
سال سوم
 اجسام جامد بر اثر گرم شدن به مايع تبديل مي شوند.
 اجسام مايع بر اثر گرم شدن به گاز تبديل مي شوند

نمونه سوالات درس سوم علوم چهارم ابتدایی انرژي نياز هر روز ما