درس سیزدهم فارسی سوم ابتدایی ایستگاه اندیشیدن و درنگ کردن و آفریدن است.
این درس فرصتی است تا دانش آموز و معلّم به یاری هم به فراخور ذوق و علاقه، دلبستگی های فرهنگ بومی،ادبیات محلی و نیازها و بایسته هایی که در دیگر درس ها به چشم نیامده اند، مطالبی را بازگو نمایند.
به بیان دیگر درس آزاد، فرصتی است تا دانش آموز و معلّم در تألیف کتاب مشارکت داشته باشند
و هر یک خود را در شکل گیری کتاب سهیم ببینند وکتاب را از آن خود بدانند؛
به گونه ای که دانش آموزان پس از تألیف درس آزاد می توانند نام خود را در ردیف نام پدیدآورندگان کتاب ثبت کنند. برپایهٔ آنچه گفته شد
اهداف درس سیزدهم فارسی سوم ابتدایی درس آزاد
١ تشخیص کاستی های احتمالی کتاب و اقدام به تولید محتوای مناسب
٢ پرورش توانایی تولید مادهٔ درسی در دانش آموزان با نظارت و هدایت آموزگاران
٣ پاسخ به نیازهای معلّمان، دان شآموزان و اولیا
٤ بهر هگیری از مشارکت همکاران در تألیف کتاب
٥ بهره گیری از تعامل دانش آموز و خانواده در سازماندهی و تألیف کتاب
٦ آشنایی با برخی از نمودهای فرهنگی و جلوه های آداب و رسوم و سنّت های بومی یا منطقه ای
٧ شناخت بیشتر شخصیت های علمی و فرهنگی محل زندگی
٨ توجه عمی قتر به لهجه، گویش و نشان ههای زبان و ادبیات محلی
٩ پرورش توانایی بندنویسی و بهر هگیری از تفکر و نقد و تحلیل
١٠ ایجاد علاقه نسبت به فرهنگ محلی و آثار ادبی و زبانی منطقه ای
روش های تولید درس آزاد فارسی سوم ابتدایی
برای نوشتن و تولید درس آزاد یکی از روش های زیر پیشنهاد می شود:
هر دانش آموز به صورت مستقل و فردی برای تولید درس آزاد اقدام نماید.
دانش آموزان به صورت گروهی و با مشارکت تمام افراد گروه برای تولید درس آزاد اقدام نمایند.
در تولید درس آزاد می توان از توانمندی دانش آموزان در بندنویسی بهره برد.
موضوع نوشته : «محل زندگی »، موضوع خیلی کلی است و باید به موضوعات کوچک تر محدود شود.
مثلاً وضعیت جغرافیایی محل، آداب و رسوم، زبان منطقه و غذاهای خاص آن منطقه، چهار موضوع کوچک تری هستند که در مورد هر یک می توان یک بند نوشت.
لازم است معلّم به دانش آموزان کمک کند تا چهارچوب متن خود را مشخص نمایند، سپس اقدام به نوشتن کنند.
به عنوان نمونه
، چهارچوب نوشته، می تواند شامل سه بند باشد که بند اوّل وضعیت جغرافیایی محل را توضیح دهد؛
بند دوم زبان و بند سوم آداب و رسوم منطقه را بیان کند.
در تدوین متن می توان از روش های پیش سازمان دهنده، بدیعه پردازی و بارش مغزی بهره برد.
در این قسمت، موضوعاتی مناسب با عنوان و محتوای فصل در حوزهٔ فرهنگ و زبان و آداب محلّی، پیشنهاد می شود.
درس آزاد در فصل «ایران من » آورده شده است و این موضوع دامنهٔ گسترد های دارد؛
لذا امکان تولید یک متن زیبا فراهم است.
در طراحی فعّالیت های کتاب نوشتاری نیز تطابق فعّالیت ها با روند طراحی کتاب ضروریاست.
از دید ساختاری توجه به عناصر مبتنی بر نگرش شبکه ای، نقش معلّم به عنوان ناظر و راهنما و نقش دانش آموز در مقام تولیدکننده ضروری است.
