فصل هفتم آمار و احتمال کتاب ریاضی پنجم ابتدایی
نگاه کلی به فصل هفتم اندازه گیری کتاب ریاضی پنجم ابتدایی
این فصل شامل سه درس است.
در درس اوّل روش های جمع آوری داده ها (مشاهده کردن، پرسیدن، استفاده از پرسشنامه، مراجعه به کتاب ها یا سایت ها و اندازه گیری) و روش های نمایش داده ها (جدول داده ها، نمودار ستونی، نمودار تصویری، نمودار خط شکسته و نمودار دایره ای) به کمک مثال های مختلف مرور شده اند
در مواردی هم به مصادیق استفاده از یک مورد به طور مستقیم پرداخته شده است.
در درس دوم مفهوم میانگین یا متوسط داده ها معرفی شده است و بازنمایی های مختلفی از این مفهوم ارائه شده است؛
همچنین دو روش برای محاسبه میانگین در این درس پیشنهاد شده است.
در درس سوم، مفهوم احتمال مورد توجه قرار گرفته است و ضمن یادآوری مفاهیم سال های گذشته، بازی های شانسی عادلانه و ناعادلانه معرفی و شانس برد در بازی های شانسی مورد بررسی قرار گرفته است.
درس اول جمع آوری و نمایش داده ها ریاضی پنجم ابتدایی
اهداف درس اول جمع آوری و نمایش داده ها کتاب ریاضی پنجم ابتدایی
1 آشنایی با برخی روش های جمع آوری داده ها
2 کسب توانایی در استفاده از روش های مناسب نمایش داده ها
3 درک خصوصیات و کاربرد هر نمودار
4 انتخاب نمودار مناسب در موارد مختلف
5 توانایی استخراج داده ها از روی نمودارهای مختلف
حل تمرین درس اول جمع آوری و نمایش داده ها کتاب ریاضی پنجم ابتدایی
در تمرین ( 2)
شماره تلفن ها مانند واژگان هستند و ارزش عددی ندارند و بنابراین در رسم نمودار نیز مانند یک واژه با آنها برخورد می شود، نه عدد. نمودار مناسب برای نمایش این داده ها،
نمودار ستونی یا تصویری است و چون تغییرات داده ها اهمیتی ندارد، استفاده از نمودار خط شکسته مناسب نیست.
درس دوم میانگین کتاب ریاضی پنجم ابتدایی
اهداف درس دوم میانگین کتاب ریاضی پنجم ابتدایی
1 آشنایی با مفهوم میانگین
2 آشنایی با بازنمایی جبری و هندسی از مفهوم میانگین
3 توانایی در محاسبه میانگین چند عدد
4 استفاده از مفهوم میانگین در حل مسئله ها
ابزار های مورد نیاز :
1 میله و حلقه یا تعدادی مکعب
2 ماشین حساب
درس سوم احتمال کتاب ریاضی پنجم ابتدایی
اهداف درس سوم احتمال کتاب ریاضی پنجم ابتدایی
1 یادآوری مفهوم احتمال و واژه های مرتبط با آن
2 توانایی بیان در امکان رخ دادن یک اتفاق به کمک واژه ها و با توجه به تجربه های قبلی
3 آشنایی با مفهوم آزمایش و مفهوم تکرارهای زیاد یک آزمایش
4 آشنایی با بازی های شانسی عادلانه و ناعادلانه و توانایی تشخیص عادلانه یا
ناعادلانه بودن بازی های شانسی ساده
ابزار های مورد نیاز:
1 تاس
2 سکه
3 چرخنده
4 مهره یا دکمه های رنگی و پاکت
5 کاغذ شطرنجی
حل تمرین درس سوم احتمال کتاب ریاضی پنجم ابتدایی
در تمرین 2 درباره 5 بار پرتاب سکه سؤال شده است. پاسخ این تمرین بله است؛
یعنی ممکن است که سکه هر 5 بار رو بیاید. تجربه می تواند به دانش آموزان در تشخیص این مطلب کمک کند.
در تمرین 3 قسمت ها مساوی نیستند و با اضافه کردن خط و مساوی کردن قسمت ها معلوم می شود که مینا درست می گوید.
تمرین 4 پاسخ های مختلفی دارد و درستی یا نادرستی هر پاسخ باید با مراجعه به صورت سؤال بررسی شود.
بدفهمی های رایج دانش آموزان درس سوم احتمال کتاب ریاضی پنجم ابتدایی
برخی از دانش آموزان از عبارت هایی که امکان رخ دادن یک اتفاق را بیان می کنند، از لحاظ ادبی درست استفاده نمی کنند. گاهی باور به بدشانسی و خوش شانسی در پاسخ هایی که دانش آموزان به سؤالات مربوط به احتمال می دهند، دیده می شود.
پاسخ معمّا و سرگرمی درس سوم احتمال کتاب ریاضی پنجم ابتدایی
در بازی ارائه شده در معما و سرگرمی، جدول های زیر نشان می دهند
که در مجموع اعداد حاصل از پرتاب دو تاس، اعداد 2 تا 12 شانس برابری ندارند، به همین دلیل ماشین ها نیز چون براساس مجموع اعداد حاصل از پرتاب دو تاس شماره گذاری شده اند،شانس برابری برای حرکت ندارند. بنابراین این بازی، بازی عادلانه ای نیست.
البته نیاز نیست که به دانش آموزان از این طریق بیان شود که این بازی عادلانه نیست،
بلکه دانش آموزان بایستی با انجام بازی و تجربه ای که در جریان این بازی کسب می کنند، به ناعادلانه بودن بازی برسند.
فرهنگ خواندن
انسان سال هاست که از داده های جمع آوری شده برای پیش بینی موضوعات مختلف و تصمیم گیری درباره ی آنها استفاده می کند.
در سال های اخیر، رسانه های نوین از جمله اینترنت، امکان به اشتراک گذاشتن داده ها را در سراسر جهان فراهم ساخته اند.
در برخی از وبگاه ها می توان داده هایی را که در کلّ کره ی زمین درباره ی یک موضوع جمع آوری شده است، مشاهده کرد.
نمونه سوال آمار و اختمال ریاضی پنجم ابتدایی