درس دوازدهم فارسی چهارم ابتدایی اتّفاق ساده

1) تقویت مهارت خواندن شعر با رعایت لحن
2) بهبود سواد خواندن و درک متن
3) آشنایی با نحوهٔ نقل رویدادهای قصّه
4) تثبیت یادگیری ابزارهای انسجام متن
6) آشنایی با گسترش گروه اسمی در جمله
7) آشنایی با بند مقدّمه

دانش زبانی درس دوازدهم فارسی چهارم ابتدایی اتّفاق ساده

درس گذشته، جملاتی را آموزش داد که مانند پازلی با دو خانه بودند.

قطعهٔ اصلی پازل فعل بود که تعیین می کرد با اضافه شدن چند قطعهٔ دیگر به این پازل معنی کامل می شود.

مثلاً فعلی مانند(آمد)با گرفتن یک قطعه مثل (بهار)کامل می شد و معنا را انتقال می داد.

درواقع بدون اینکه به فعل لازم و نهاد و عبارات و الفاظ دستوری مانند این اشاره کنیم، تنها منطق قرار گرفتن اجزای جمله را آموزش می دهیم.

در این درس با گسترش گروه اسمی از طریق اضافه کردن صفت، نشان می دهیم

هنوزهم پازل جمله، دو قطعه ای است؛ فقط قطعهٔ پازل بزرگ تر شده است.

دانش آموز باید درک کند که کلمهٔ (معلم) با کلمهٔ (مهربان)متفاوت است؛

لازم نیست به او بگوییم یکی اسم استو دیگری صفت، بلکه به لحاظ معنایی و کاربرد باید متوجّه شود که مهربان به تنهایی استقلال ندارد امّا معلّم مستقل است.

بهترین روش برای آموزش آشنایی دانش آموز با اجزای جمله و خرد کردن آن از راه مقایسه با پازل میسر است.

برای یادگیری بهتر پازل هایی با مقوّا ساخته شود تا دانش آموز به صورت عملی قطعات جمله را در کنار هم بگذارد و از هم جدا کند.

توجّه کنید هدف این درس، آموزش صفت نیست، بلکه این موضوع مهم است

که دانش آموز بتواند تشخیص دهد در جملهٔ (برادر خوبم آمد)برادر خوبم، یک قطعهٔ جمله است؛

درواقع همان چیزی که در دستور به گروه اسمی معروف است، بدون اینکه اشار های به گروه اسمی شود.

املای درس دوازدهم فارسی چهارم ابتدایی اتّفاق ساده

املا: جملۀ گم شده
معلمّ از دانش آموزان می خواهد تا متن شعر را با دقتّ مطالعه کنند.

سپس کتاب را می بندند و معلمّ یک کلمه می گوید و دانش آموزان باید جمله و یا سطری که این کلمه در آن قرار داشت را به یاد آورده و بنویسند. در این نوع املا حفظ شعر به دانش آموزان کمک می کند.

درس دوازدهم نوشتاری چهارم ابتدایی

فعّالیت های نوشتاری  4: درک متن

متنی ارائه شده است که در فضای سکوت کامل صامت خوانی می شود و هر دانش آموز پاسخ پرسش های زیر را می نویسد.

چنان که ملاحظه می کنید در این متن ضمایر و حروف ربط که از ابزارهای انسجام گزاره های متن هستند، برجسته شده اند و سؤالاتی در مورد آنها طرح شده است.

مجدداً تأکید می شود برای بررسی پاسخ سؤال ها کسی به صورت شفاهی پاسخ ندهد؛ دانش آموزان را ملزم کنید پاسخی را که نوشته اند، بخوانند.

فعّالیت های نوشتاری 5: نگارش

چنان که ملاحظه می کنید انشا (موضوعی) داردکه دربارهٔ آن می نویسیم.

پس از آن (بند مقدمه) می آید توجّه داشته باشید که منظور از بند مقدمه، نوشتن جملات کلیشه ای، یکنواخت و تکراری نیست؛

بلکه بند مقدمه که در آغاز نوشته می شود فضای حاکم بر نوشته را نشان می دهد

از آنجایی که در بند مقدمه اندیشهٔ اصلی نوشته بیان می شود، مطالب کلّی است و نیازی به جملهٔ موضوع ندارد.

مثلاً اگر موضوع نوشته (بهار)باشد، بند مقدمه می تواند این گونه باشد:

«بهار یکی از فص لهای سال است. بهار را همهٔ مردم دوست
دارند. بعضی ها بهار را عروس فصل های سال می دانند. شاعران ونویسندگان دربارهٔ فصل بهار چیزهای زیادی نوشته اند. حالا می خواهیم
بدانیم که بهار چگونه فصلی است.»

پس از بند مقدمه، بندهای بدنه می آید که معمولاً دو بند یا بیشتر است؛

در نمودار، سه بند نشان داده شده است اما معنی آن این نیست که حتماً تعداد بندهای بدنه باید سه بند باشد.

چنان که در نگارش این درس، در متن انشا، چهار بند بدنه وجود دارد.

در انتها بند (نتیجه گیری)می آید؛ این بند در حقیقت فرودگاه ذهن نویسنده است؛

درواقع عصارهٔ بندهای دیگر در بند نتیجه گیری می آید.

در نتیجه گیری باید دقّت کنیدکه از نوشتن جملات تکراری پرهیز شود.

در نگارش این درس هدف، آموزش (بند مقدمه)بوده است به همین دلیل،علماً بند نتیجه گیری در انتهای انشا نیامده است.

مطلب مهمّ دیگر اینکه استفاده از متن درس اوّل در این صفحه، هدفمند بوده است.

موضوع درس اوّل به گونه ای است که به راحتی در ذهن طبقه بندی می شود.

ضمنا برای آموزش تفاوت (بند مقدمه)با (بند های بدنه) از متنی استفاده شده است که برای دانش

آموز آشنا باشد و مقایسه به آسانی در ذهنش اتفاق بیفتد و هدف درس آسانتر محقّق گردد.

قرار دادن متن جدید، ذهن دانش آموز را بیشتر به مفاهیم و گزاره های متن، مشغول می کند و سبب اختلال در یادگیری می شود.
نمونه سوالات فارسی چهارم ابتدایی