آموزش فارسی چهارم ابتدایی درس به درس

متن درس
شعرهای بخوان و حفظ کن
متن های بخوان و بیندیش
متن مثل و حکایت
روان خوانی

فعّالیت های مربوط به درک متن فارسی چهارم ابتدایی

درست و نادرست در انتهای درس
درک مطلب در انتهای درس
درک و دریافت در انتهای بخوان و بیندیش
فعّالیت های درک متن کتاب نوشتاری
واژه آموزی
دانش زبانی

درست و نادرست، درک مطلب و درک و دریافت

سؤال های بخش درست و نادرست، درک مطلب و درک و دریافت از سطح مقدماتی تا پیشرفته تنظیم شده است.
در طرح سؤال ها سطوح زیر مورد نظر بوده است:
درک اطّلاعات صریح متن
رسیدن به استنباط
تلفیق اطّلاعات متن
تفسیر اطّلاعات متن

واژه آموزی

در این بخش، واژه های پایهٔ دانش آموزان منظم می گردد و گسترش می یابد.

پیامد گسترش واژگان دانش آموز، در درک خوانداری و شنیداری، همچنین در سخن گفتن و نوشتن نمود می یابد.

در این بخش ارائهٔ مطالب از آسان به مشکل و با توجه به بسامد فرایند واژه سازی است.

در دروس اول ابتدا با استفاده از روابط معنایی، واژگان ذهنی دانش آموز طبقه بندی می شود و در ادامه، فرایند ترکیب و در آخر، فرایند وندافزایی اساس تولید واژهٔ جدید است.

آموزش با ملاک معنایی انجام می شود.

1اول روابط واژگانی شمول معنایی
2 سوم روابط واژگانی کلمات هم آوا
3 پنجم ترکیب اسم یا بن فعل + نامه مانند روزنامه، شناسنامه
4 هفتم ترکیب خود + بن فعل مانند خودخواه، خودبین
5 یازدهم ترکیب اسم + ناپذیر مانند وص فناپذیر، تسخیرناپذیر
6 سیزدهم تکرار اسم + بیناوند + اسم مانند لبالب، دمادم
7 پانزدهم وند افزایی اسم + پسوند« زار»مانند سبزه زار، چمن زار
8 هفدهم وند افزایی بن فعل + پس« نده »مانند بیننده

دانش زبانی

هدفی که از آموزش مطالب بیاموز و بگو دنبال می شود، آشنایی با اجزای جمله است؛

به عبارت دیگر دانش آموز یاد می گیرد جمله را به اجزای آن خرد کند.

اینامر در تقویت درک خوانداری و شنیداری بسیار مؤثر است.

لازم به ذکر است آشنایی با اجزای جمله و منطق حضور آنها در ساخت جملات مختلف در کتاب فارسی سوم آغاز گردید.

در آنجا مباحث به صورت غیرمستقیم به صورت تلگرافی مورد اشاره قرار گرفت؛

امّا در فارسی چهارم آموزش همان مطالب به صورت گسترده تر ارائه شده است.

1 دوم کاربرد ویرگول و تأثیر آن در درک متن
2 چهارم معرفی جمله به عنوان ظرفی برای انتقال پیام به مخاطب
3 ششم توجه دانش آموزان به مظروف ظرف جمله (کلمه ها)
4 دهم معرفی فعل و نهاد به عنوان اجزای جمله
5 دوازدهم معرفی گروه اسمی با گسترش اسم
6 چهاردهم معرفی مفعول به عنوان جزئی از اجزای جمله
7 شانزدهم معرفی متمم به عنوان جزئی از اجزای جمله

برای دیدن نمونه سوالات چهارم ابتدایی کلیک کنید

مهارت گوش دادن فارسی چهارم ابتدایی

درک شنیداری، پی شنیاز درک خوانداری است، به همین سبب لازم است در دورهٔ ابتدایی مورد توجّه ویژه قرار گیرد.

در کتاب فارسی سوم، فعّالیت گوش کن و بگو از درس یازدهم، برای پرورش تمرکز شنیداری و درک پیام اصلی و دقّت در جزئیات متن طراحی شد؛

امّا در فارسی چهارم از درس اوّل فعّالیت هایی طراحی شده است که موجب تقویت تمرکز و درک شنیداری دانش آموزان می شود. این فعّالیت ها سبب می شود مهارت شنیداری در یک فرایند سنجیده، به دانش آموزان آموزش داده شود.

گام های این فرایند عبارت اند از:
گام اوّل: دانش آموزان با تمرکز کافی به متن شنیداری گوش بسپارند.
گام دوم: اطّلاعات صریح متن شنیداری را درک کنند.
گام سوم: سیر رویدادهای متن شنیداری را به خاطر بسپارند.
گام چهارم: اطّلاعات متن شنیداری را تلفیق کنند.
گام پنجم: اطّلاعات متن شنیداری را تفسیر کنند.

در انجام این فعّالیت ها ، متن شنیداری برای دانش آموزان پخش می شود،
آنها با دقّت گوش می کنند و به پرسش های مربوط به آن پاسخ می دهند. دانش آموزان نباید متن یادشده را قبلاً دیده یا شنیده باشند.

به همین سبب، این متن ها در کتاب درسی نیامده است.
معلّمان گرامی لازم است توجّه کنند که اگر کلاس آنها امکانات پخش متن شنیداری را ندارد، از انجام این فعّالیت غفلت نکنند.

آنها می توانند خودشان متن را بخوانند یا یکی از دانش آموزان که در خواندن تسلط کافی دارد، متن را بخواند.
فعّالیت های مربوط به گوش دادن
گوش کن و بگو
نمایش
قصه گویی و صندلی صمیمیت
روان خوانی
در انجام این فعّالیت ها، متن شنیداری برای دانش آموزان پخش می شود، آنها بادقت گوش فرامی دهند
و به پرسش های مربوط به آن پاسخ می دهند و یا در کسب مهارت مورد نظر آموزش می بینند.

مهارت سخن گفتن فارسی چهارم ابتدایی

توانایی خوب سخن گفتن، عامل مهمی در رشد و شکوفایی فکری به شمار می آید.
خداوند، آفریدگار بهتری نهاست و در قرآن مجید از ما نیز در سخن گفتن بهترین را می خواهد.

در کتاب فارسی سوم ابتدایی، آموزش سخن گفتن و پرورش فن بیان با برنامه ای مشخص آغاز گردید.
فعّالیت های فارسی چهارم در تکمیل مهارت سخن گفتن طراحی ویژه ای دارد.

در فارسی سوم آموزش با فعّالیت تصویری نگاه کن و بگو آغاز می شود

تصاویر به گونه ای انتخاب شده اند که به کمک آنها موضوع در ذهن دانش آموز طبقه بندی شود و منسجم سخن بگوید.

در ادامه در اواسط کتاب، فعّالیت صندلی صمیمیت جایگزین گوش کن و بگو می شود در واقع آموزش سخن گفتن یک گام جلوتر می رود دانش آموز تنها با یک موضوع، بدون ارائهٔ تصویر، سخن می گوید.

این فعّالیت سخن گفتن منسجم و پیوسته به موضوع را آموزش می دهد و تمرینی برای سخن گفتن مناسب در برابر جمع و پرورش فن بیان در کودکان است.

اندیشیده و بانظم و ترتیب سخن گفتن، پیش درآمد درست نویسی و نوشتهٔ خلّق است.
در فارسی چهارم فعّالیت صندلی صمیمیت به طور تخصصی تر ارائه شده است

با دو عنوان(تصویرخوانی و صندلی صمیمیت)و(قصه گویی و صندلی صمیمیت)در کتاب به چشم می خورد.

آموزش مهارت سخن گفتن در این فعّالیت ها پیشرفته تر از فارسی سوم است که در فصل دوم به توضیح آنها پرداخته خواهد شد.

همچنین فعّالیت نمایش سخن گفتن متناسب با مخاطب را آموزش می دهد.

فعّالیت های مربوط به سخن گفتن
تصویرخوانی و صندلی صمیمیت
قصه گویی و صندلی صمیمیت
نمایش
در این بخش منسجم سخن گفتن، صحبت کردن در مقابل جمع و سخن گفتن متناسب با بافت و مخاطب، آموزش داده می شود.
فعّالیت ها در این بخش به گونه ای طراحی شده است که دانش آموز بتواند ابتدا مطالب را در ذهن خود طبقه بندی و بعد صحبت کند.

مهارت نوشتن فارسی چهارم ابتدایی

نوشتن یکی از مهار تهای زبانی است که از طریق آن، شخص می تواند اندیشه ها، باورها، احساسات و تجربه های دیداری، شنیداری و خوانداری خویش را به نوشتار درآورد.

مهارت نوشتن به نویسنده، این امکان را می دهد تا در مورد مطالبی که می خواهد بنویسد، تفکر کند و نوشته های خود را پیرایش و ویرایش کند.

نویسنده هرچه در به کارگیری هنجارهای نگارشی توانا تر باشد، مطلبی که می نویسد، منسجم تر خواهدبود و پیام او شفاف و روشن به خواننده، انتقال خواهدیافت.

سطوح نوشتن

نوشتن سطوحی دارد که املا از سطوح مقدماتی آن است.
املا خود شامل مراحلی است که از آن جمله می توان به نوشتن درست نشانه ها، توانای ی تبدیل نشانه های آوایی به نوشتاری و توانایی خوانا و زیبانویسی اشاره کرد.

کتاب فارسی سوم ابتدایی علاوه بر پرداختن به املا، به دومین سطح نوشتن توجه ویژه ای دارد.
سطح دیگر نوشتن، نگارش و انشا است. از آنجایی که بند، اصلی ترین جزء انشا است، آموزش نگارش در پایهٔ سوم ابتدایی با بندنویسی شروع شده است.

در واقع هدف این است که دانش آموز در پایان سال سوم ابتدایی قادر باشد یک بند منسجم بنویسد و نشانه های نگارشی را درست به کارگیرد.

آموزش سطوح پیشرفته تر بندنویسی در فارسی چهارم دنبال شده است و سپس در ادامه انشانویسی ارائه شده است.

صفحهٔ نگارش کتاب نوشتاری کاملاً آموزشی است و مطالب پیوسته به هم، در زمینهٔ آموزش بندنویسی و انشانویسی تدوین شده است.

آموزش این مهارت به هدایت و نظارت علمی و آموزشی آموزگاران محترم، وابسته است.

بهترین راهبرد در ارتقای بهینهٔ دانش آموزان در تقویت توانایی انشانویسی، ورزش های ذهنی و تجربه های قلمی سادهٔ آنان است.

به همین سبب، لازم است همکاران گرامی با دقّت و با حوصله، دانش آموزان را به انجام این فعّالیت ها تشویق کنند.

فعّالیت های مربوط به نوشتن در کتاب نوشتاری

فعّالیت های درس
هنر و سرگرمی
نگارش
فعّالیت های درک متن
فعّالیت های درس در دو صفحه سازماندهی شده است و به تمرین و تثبیت یادگیری املا، واژه آموزی و دانش زبانی می پردازد.

هنر و سرگرمی، دو نوع فعّالیت را با موضوع های خوش نویسی، جدول و بازی با کلمات، درخود جای داده است.

نگارش، به آموزش بندنویسی و انشانویسی می پردازد و به تعمیق و تجربه های یادگیری در این زمینه اختصاص دارد. در این بخش موارد زیر آموزش داده می شود.

فعّالیت های درک متن، با هدف تقویت درک خوانداری طراحی شده است؛

امّا زمانی که دانش آموز می خواهد به پرسش ها پاسخ دهد لازم است درک خود را در قالب نوشتار ارائه کند که تمرینی برای منظم نوشتن او خواهد بود.

آموزش فارسی چهارم ابتدایی درس به درس

منبع: سایت دبستو