مفاهیم درس 5 علوم پنجم ابتدایی
ما برای انجام کارهای روزمره و ورزش کردن از اندام های مختلف بدن استغاده می کنیم .
انجام حرکت های مختلف و ورزش کردن به کمک دستگاه حرکتی ما صورت می گیرد . دستگاه حرکتی شامل استخوان و ماهیچه است . ماهیچه ها : وزن زیادی از بدن ما را ماهیچه ها تشکیل می دهند که در زیر پوست بدن ما قرار گرفته اند . انواع ماهیچه ها :
1 – ماهیچه های استخوانی ، این ماهیچه ها با اراده و اختیار ما کار می کنند. ماهیچه های استخوانی با کمک و اتصال به استخوان ها حرکت در بدن ما می شوند . 2 – ماهیچه های غیر ارادی : این ماهیچه ها به صورت خودکار عمل می کنند و در اختیار ما قرار ندارند . مانند : ماهیچه معده که به هضم و جذب غذا کمک می کند . ماهیچه قلب که خون را در رگ ها به حرکت در می آورد .
دست چگونه حرکت می کند ؟ حرکت دست ما نتیجه ی جمع شدن ماهیچه های ماست . برای حرکت دست ابتدا ماهیچه ی بازو جمع شده و ساعد را به سمت بالا می آورد . در این حالت ماهیچه ی پشت بازو به صورت آزاد و راست است .سپس ماهیچه ی پشت بازو جمع شده و دست را به حالت راست نگه می دارد .
حرکت ماهیچه های لب ، دست و پا ، پک زدن و صورت در اختیار ما بوده و اختیاری است .
سر ماهیچه ها به یکدیگر یا به استخوان ها متصل است . با کوتاه شدن ماهیچه ها ، استخوانی که به آن وصل است را می کشد و اندام را به حرکت در می آورد . با خوردن شیر ، گوشت و تخم مرغ و انجام مرتب ورزش ، می توان به نیرومند شدن ماهیچه ها کمک کرد .
استخوان و اسکلت : مجموعه ی استخوان های بدن ما را اسکلت بدن می نامند که بیش از 200 عدد می باشد . اسکلت بدن ما شامل : سر ، گردن ، تنه ، دست و پا می باشد .
برای دریافت نمونه سوالات علوم ابتدایی کلیک کنید
کار اسکلت در بدن ما : 1- به بدن شکل و فرم می دهد . 2 – با کمک ماهیچه ها موجب حرکت می شود . 3 – تکیه گاه بدن است . 4 – از بخش های داخلی بدن محافظت می کند . ( قلب ، شش ، مغز )
استخوان های بدن ما به چند شکل اند ؟ استخوان های پهن ، کوتاه و بلند . استخوان های بدن ما توسط نوار سفت و محکمی به یکدیگر وصل هستند . به محل وصل شدن استخوان ها مفصل می گویند . مفصل ها به ما کمک می کنند تا به راحتی حرکت کنیم . مفصل ها انواع مختلفی دارند . ستون مهره ها : این قسمت از بدن ما دارای مهره هایی است که روی هم چیده شده اند.که به خم و راست شدن ما کمک می کند با فضای لوله ای شکل داخل خود از نخاع محافظت می کند .
بین مهره های بدن و سر استخوان ها ، ماده ای نرم به نام غضروف قرار گرفته اند . کار غضروف ها : 1- راحتی حرکت در بدن ما 2- جلوگیری از ساییده شدن استخوان ها 3- با وارد شدن ضربه به استخوان ، ضربه به استخواندیگر را جذب و مانع آسیب دیدگی آن می شود .
باید مراقب باشیم با درست بلند کردن اجسام سنگین و درست نشستن بر روی صندلی هنگام کار و رانندگی ، به ستون مهره ها آسیب نرسانیم .
هنگام بازی و انجام ورزش ، ممکن است به ماهیچه و استخوان های ما آسیب برسد . هنگام شکستن یا ترک برداشتن استخوان ، پزشک با عکسبرداری از بخش آسیب دیده ، با گچ یا آتل ، ان قسمت را بدون حرکت نگاه می دارد تا ترمیم شود . استخوان های ما زنده اند و از ماده ی محکمی درست شده اند . اگر ستخوان آسیب ببیند ترمیم می شود .
خوردن شیر کافی و لبنیات و در معرض آفتاب قرار گرفتن ( جذب ویتامین د ) در سنین مختلف باعث رشد و استحکام استخوان ها می شود .
دستگاه عصبی : کنترل و فرماندهی اعمال ما ( اعمال ارادی و غیر ارادی ) را بر عهده دارد . دستگاه عصبی سه قسمت دارد : مغز _ نخاع – رشته های عصب مغز : مسئول کارهای ارادی ماست . این کارها شامل : فکر کردن ، یادگیری ، حافظه ، تصمیم گرفتن ، خواب ، خاطرات، اعمال ارادی عضلات بدن ف تشخیص و فرمان به پیامهای حسی و احساس درد . مغز توسط جمجمه محافظت می شود .
نخاع : نخاع در کنترل فعالیت های بدن به مغز کمک می کند . نخاع مسئول کارهای غیر ارادی بدن مانند : عطسه ، کشیدن دست و پا در هنگام برخورد با اجسام داغ و تیز و …. است . نخاع توسط مهره ها محافطت می شود .
رشته های عصب : این رشته ها در سراسر بدن ما پخش هستند . کار آن ها گرفتن پیام از اندام ها و رساندن به مغز و گرفتن فرمان از مغز و نخاع و رساندن به سایر اندام هاست .
رشته های عصب عکس العمل سریع دارند . طولانی و دراز هستند . شاخه شاخه هستند .
منبع: وب سایت دبستو