روش تدریس الگوی آموزشی پیش سازمان دهنده

1 معلّم اهداف، مفاهیم و اصول جدیدتری را به دانش آموز بشناساند.
2 معلّم یادگیری معنی دار را با پیوند دانش ها، مهارت ها و نگرش های تازه با ساخت شناختی فرد ایجاد کند.
3 معلّم الگوی پیش سازمان دهنده را برای تقویت، تثبیت و تعمیق ساخت شناختی دانش آموزان تدوین کند.

پایه و اساس الگوی آموزشی پیش سازمان دهنده:

اساس این الگو را نظریهٔ معنی دار آزوبل تشکیل می دهد. در این الگو ساخت شناختی و تغییراتی که در اثر یادگیری در آن صورت می گیرد،
زیر مبنای اصلی یادگیری به شمار می رود.
منظور از ساخت شناختی، مجموعهٔ اطّلاعات، مفاهیم، اصول و تعمیم های سازمان یافته ای است که دانش آموز قبلاً آموخته است.
نکتۀ مهم: پیش سازمان دهنده ها خلاصه ای از درس جدید نیست، بلکه خود مطلبی جدید و کلی تر از درس است.

روش اجرا تدریس الگوی آموزشی پیش سازمان دهنده

1 –  ارائهٔ پیش سازمان دهنده:

الف) معلّم پیش سازمان دهنده را که مطالب کلّی تر است ارائه می دهد.
مثلاً دربارهٔ ادبیات حماسی ایران و چگونگی پیدایش آن مطالبی کلّی بیان می کند.
ب ) اهداف درس و انتظارات آموزشی را تشریح و توصیف می کند.
پ ) اطّلاعات قبلی دانش آموزان را برای فهم بهتر مطالب جدید بر می انگیزد.

2 ارائۀ مطالب و مفاهیم درس جدید :

الف ) معلّم مفاهیم و اطّلاعات درس را به مثابهٔ یک نمونه از ادبیات حماسی توضیح می دهد.
ب ) در این مرحله استفاده از روش های ایفای نقش، نمایش فیلم و پویانمایی، قرائت اشعاری از فردوسی و بحث وگفت وگو قابل استفاده است.
پ) نکتهٔ مهم اینکه معلّم متن درس را به صورت تصویری کلی عرضه کند تا دانش آموزان ارتباط آن را با پیش سازمان دهنده به خوبی احساس کنند.

3 تحکیم «ساخت شناختی » با ارائۀ مثال:

معلّم مثال ها و شواهد دیگری از اشعار فردوسی را می خواند تا آنچه در پیش سازمان دهنده معرّفی گردید
به خوبی در ساخت شناختی دانش آموز سازماندهی شود.
در این الگو، مفاهیم کلّی و مجرّد و گسترده در سطوح بالاتر و مفاهیم جزئی تر و عینی تر در سطوح پایین تر قرار می گیرند.
اگر ساخت شناختی دانش آموز و ساختار درس زبان و ادبیات فارسی را به شکل یک هرم تصوّر کنیم
شکل زیر را می توان برای درس هفت خان رسم نمود.

چند فعالیت برای تقویت ساخت شناختی دانش آموز:

1 مطالب کلّی را همواره به مثابهٔ پیش سازمان دهنده عرضه کند.
2 از دانش آموز بخواهد تا ویژگی های اصلی درس جدید را بیان کند.
3 اصطلاحات و توضیحات جدید را به طور دقیق و روشن بیان کند.
4 از آنان بخواهد که چگونگی ارتباط مطالب جدید را با ساخت شناختی خود بیان کند.
5 از آنان بخواهد که مثال ها و نمونه های دیگری برای مفاهیم درس ارائه دهند.
6 از آنان بخواهد که مطالب و مفاهیم درس را به زبان رایج امروز بیان کنند.
14 روش آموزش املا به دانش آموزان