کلمه‌های هم آوا، کلمه‌های هم نویسه فارسی پایه ابتدایی
کلمه‌های مشابه
یکی از مشکلاتی که در املای فارسی با آن روبه رو هستیم وجود کلمه‌های مشابه (متشابه) می‌باشد. تعداد کلمه‌های مشابه زبان فارسی کم ولی تعداد کلمه‌های مشابه دخیل زبان عربی بسیار زیاد هستند.
کلمه‌های مشابه (متشابه) به کلمه‌هایی می گویند که در تلفظ یکسان اما در نوشتن و معنی و اشتقاق باهم فرق دارند.
انواع کلمات متشابه
تشابه این کلمه‌ها یا در آوا یا در نشانه‌ها و یا در هر دومی باشد. از این نظر این کلمات به سه نوع تقسیم می‌شوند:
1- کلمه‌های هم آوا: کلماتی که از لحاظ تولید آوا (تلفظ) یکسان هستند ولی از لحاظ نوشتاری متفاوت می‌باشند.
مثل: (خار, خوار) – (خوان, خان)- (خواست, خاست)- (خورد، خُرد) – (خوبش، خیش) -(آبخوست، آبخست)-(خوال، خال)-(ثواب، صواب)-(حیاط، حیات)-(اَلَم، عَلَم) و… ارز: پول خارجی / ارض: زمین .
اکثر مشکلات املایی مربوط به همین دسته می‌باشد که از دلایل عمده‌ی آن درهم آمیختن زبان عربی با فارسی و اندکی نیز تحول واجی در زبان فارسی می‌باشد.
2-کلمه‌های هم نویسه: این کلمات از نظر نوشتاری مثل هم هستند ولی از لحاظ آوایی فرق می‌کنند. مثل:
(گُل، گِل)-(کَشتی، کُشتی)-(مَشک، مُشک)-(نِشَسته، نَشُسته)-(می‌کند، می‌کند)- (می‌برد، می‌برد)-(مِلک، مُلک، مَلِک، مَلَک)-(کِشت، کُشت)-(شِکَر، شُکر)-(سَم، سُم)-(سَحَر، سِحر)-(تَنگ، تُنگ)-(کِرم، کِرِم، کَرَم)-(چِشم، چَشم) و…
3- کلمه‌های هم آوا و هم نویسه: این کلمات هم از نظر نوشتاری و هم از لحاظ آوایی مثل هم هستند ولی از نظر معنی متفاوت می‌باشند.
بادیه: بیابان
بادیه: کاسه مسی
پیچ: خم وتاب، شکن
پیچ: میخ فلزی دنده دار
تنگ: کم پهناوباریک
تنگ: درّه‌ی کوه
خیر: نه
خیر: خوبی
ریش: موی صورت
ریش: زخم
زَهر: سم
زَهر: گل و شکوفه
دوش: شانه
دوش: دیشب
سیر: کسی که گرسنه نیست
سیر: نوعی پیازچه
شارع: قانون گزار
شارع: راه، خبابان
شیر: حیوان وحشی
شیر:. شیر خوردنی
رسته: رهاشده
رسته: صف، بازار
زبان: عضوی دردهان
زبان: زبان گفتار
گاز: دندان گرفتن
گاز: انبر (گازانبر)
گور: قبر
گور: گورخر
تعریف کلمه‌های متشابه از نوع هم آوا
به کلمه‌هایی می گویند که از نظر تلفـّظ یکسان هستند؛ امّا از نظر معنی و شکل املایی با هم فرق دارند.
نمونه‌هایی از کلمات متشابه از نوع هم آوا
| خوار = کم ارزش و کوچک خار = تیغ گل یا خاشاک | سد = دیواری برای جمع کردن آب صد = عددی در ریاضی |
| ثری = خاک و زمین سرا = خانه | خیش = گاو آهن خویش = خود، فامیل |
| خاست = بلند شد خواست = میل، آرزو، طلب | ثواب = پاداش اخروی صواب = ذرست |
| غازی = جنگجو قاضی = قضاوت کننده | عَلَم = پرچم اَلَم =درد و رنج |
| حاسد = حسود حاصد = درو کننده | غریب = بیگانه قریب = نزدیک |
| نواحی = ناحیه‌ها نواهی = نهی شده‌ها | آری = بله عاری = بدون چیز |
| قوس = کمان غوث =فریاد غوص = فرو رفتن در آب | عرض = پهنا ارض = زمین ارز = پول خارجی |
| نصر = پیروزی نسر = کرکس نثر = نوشته‌ای که شعر نیست | غزا = جنگ قضا = تقدیر الهی غذا = خوردنی |
| سیف = شمشیر صیف= تابستان | عمارت = آبادانی امارت =فرمان روایی |
| حیات = زندگی حیاط = زموین با حد و حدود، حصار | اساس = بنیاد و پایه اثاث =لوازم خانه |
| خان = سرور، رئیس خوان = سفره | راضی = خشنود، قانع رازی = نام دانشمند ایرانی، چیز پنهانی |
| حال = چگونگی، کیفیّت حوال = حائل میان دو چیز | خـُرد = کوچک که در مقابل بزرگ است خورد= خوراک |
| باز= دوباره باز= باز کردن (مثلاً دفتر) |
کلمات هم نویسه یا هم شکل:
این کلمات از نظر نوشتاری مثل هم ولی از نظر آوایی فرق می‌کنند.
نمونه های از کلمات هم نویسه یا هم شکل
| گـُل – گـِل | کـُشتی – کِشتی |
| مَشک – مُشک | می‌برد – می‌برد |
| کِشت – کـُشت | سَحـَر – سِحر |
| تـَنگ – تـُنگ | کِرم – کـَرَم – کِرِم – کرُم |
| شِکـَر – شـُکر | سَم – سُم |
| چَشم -چـِشم | نِشـَسته – نـَشـُسته |
| مِلک – مُلک – مَلِک – مَلَک | می‌کند – می‌کند |
کلمه‌های هم آوا و هم نویسه:
این کلمات هم از نظر آوایی و هم از نظر نوشتاری ولی از نظر معنی متفاوت می‌باشند.
نمونه های از کلمه‌های هم آوا و هم نویسه
| سیر = نوعی پیازچه سیر = کسی که گرسنه نیست | شیر = حیوان وحشی شیر = شیر خوردنی |
| ریش = زخم ریش = موی صورت | سیر = سیر = |
| زَهر = گل وشکوفه زَهر = سَم | دوش = دیشب دوش = شانه |
| بادیه = کاسه‌ی مسی بادیه = بیابان | شارع = راه شارع = قانون گزار |
| رسته = صف – بازار رسته = رها شده | زبان = عضوی در دهان زبان = زبان گفتار |
| پیچ = میخ فلزی دندانه دار پیچ = خم وتاب | خبر = نه خیر = خوبی |
| گاز = انبر (گاز انبر) گاز = به دندان گرفتن | گور = گور خر گور = قبر |
| دَر= دَرِ ساختمان دَر = داخل |
کلمه‌های هم آوا، کلمه‌های هم نویسه فارسی ابتدایی
خیلی ممنون. کلمات هم آوا کلماتی هستند که شکل نوشتاری متفاوت ولی تلفظ یکسان دارند.
باسلام
ممنون از نگاهتون
عالی بود عزیزم من بخاطر بیماری نمیتونم بیام مدرسه و دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب شرقی